PASALṬHA CHHUANSANGA | INDONA LEH HMANGAIHNA (BUNG HNIH NA) VANCHUNG NULA ROSANGPUII

Lei ah chuan ṭiau chhum a lo zâm chiai a, nikhawhre lo a Chhuana- let reng kiangah chuan chu nula chu a ṭhingṭhi a, Chhuan-a hmai chu dîm tak hian a chûl hliau hliau a.

Rei vak lo hnu ah dim tak hian Chhuana chu pawm kângin a thla lianpui chu a zâp a, boruak ah a thlawh kân pui a, chutih lai chuan an awmna ngaw hnuai ah chuan chhûm arawn zîng chuai, van lam hawiin, chhûm zîng kârah chuan hmuh theih lohvin an bo ta daih a.

Chhuansanga- arawn harh chhuak leh mak ti takin a hawi kual a, a awmna chu in emaw pûk emaw, ropui tak mai zawng a ni ngat mai. Khum nuam angreng tak, pawnpui fai leh thianghlim tak chungah hian a lo mu reng mai a.

In thin deuh nawk nawk pahin a ṭhu chhuak a, mahsela tumah mihring hmel hmuh tûr an awm lo.

A mutna sir lawk ah chuan mau tui ûm pahnih tui khat pam mai hi a in hûng a, a bulah chuan dâr thleng kum, Thlanvawng thlêng ang chi hlai deuh mai, theirah chi hrang hrang awm hi a  hi a awm bawk a, mahsela a ril chu a ṭam lo, a tui a hâl huam huam zâwk.

Tui ûm pakhat chu a ban a, duhthawh takin tui chu a in ta khawlh khawlh a. Chutia tui a in lai chuan a awmna pawn lamah chuan ṭawng ri deuh nak nak ri hi a lo awm a. Chu thâwm chu a lo hnai zel a.

A awmna kawngka bul ah chiah chuan chu thawm chu areh a, ngaihthat loh hmel taka kawngka awmna lam a melh reng lai chuan thawklehkhat ah chu a melhna lai tak mai,  kawngka ah tak mai chuan hmeichhe kawrfual var ha hi a lo lang thut a, mitkhap kar lek a rawn lang thut anih avângin Chhuana- chu a phu zawk lehnghal. 

Chu nu lah chuan a rawn nuih ver ver lehnghal a, makti tak in ka hau hian a lo en a, mit khap nachang pawh a hre lawk lo. Mahse chu nula i chuan a rawn nuih avâng chuan hlauhawm lo tûr ah ngaiin ngaihṭhat hmel takin a awm leh ta zâwk a.

Chu nu chu mit la lo lêk hian a'n thlir zui leh veng veng phawt a, chutiang a ei theih melh niawm fahran a a lo melh reng avâng chuan tlem chuan chu nula pawh chu a lai deuhin a hriat.

 A awmna kawngkhar bulah chuan eng emaw chen chu a han tawi khawmuang leh hret a. sawisel na lai tûr rêng a hmu lo ni mai hian a hriat, mihring ni thei pawh in a hre lo a, chung lai ram vel a chêng Lasi chikhat a nih loh pawh in Khuavang nula a ni ang tiin a ngaihtuah neuh neuh a, chutianga a hmuh tum loh tak mai niawm tak a han hmuh a, a makti lutuk ina a suangtuahna a kawm zui lai mêk chuan chu nu chu a lo kal hnai a, a khum bul a herhsâwp nalh tak mai ah chuan a rawn thu ve ta a. 

Chhuana- chuan la thlir vung vung pah chuan, " Lasi nge inih a, Khuavang nula, nge Ka mumang zawk...," a'n han ti mawl tawp ringawt a.

Chu nu chuan ngaihnobei si, mahse vawt leh dam thlup hian, " Ka hming chu Rosangpuii- a ni a, ramsa hlauhawm tak nen a in insual lai kha ka lo thlir reng a," tiin a lo chhang let ve mai a.

Chhuansanga- chuan," ka hming chu Chhuansanga- a ni a," tiin sehchilh deuh nuaih hian a hming chu a'n hrilh ve mial a.

"Ka awmna hi khawilai nge, ka ṭhian te kha khawiah nge an awm," tiin a zawt zui leh a.

Rosangpuii- chuan, " I ṭhiante pawh an ṭha e, tunah chuan Sai sa rêp in an buai hle a, an hmuh hma loh che chu an haw lovang,"  tiin a chhâng a.

Chhuana chuan, " Kei hi, Kei hi tunah khawiah nge ka awm," tiin ngaihṭha vak lo hian a sawi nawn leh a.

"Mangang suh, i ṭhiante chu i pawl leh vat dawn nia, Kei hi Van chung a chêng mi ka ni a, tunah hian lei chung lamah kan awm mêk a ni, i hliam te kha enkawl dam phawt ila, tichuan ka thlah dawn che nia," tiin Rosangpuii- chuan dam thlap hian a ti a.

"Enge i an tawh a, na te ila nei em?" tiin an zawt zui lehnghal a. Chhuana- a chuan a ban, puana tuam lûk chu lek pah in, "Nei lo ve, lak bo ang hmiah a ni mai," a ti var a.

Mawi tak hian a'n nui sak a. A va han nui mawi teh reng êm(!) 

Chutah a kut a a thil ken, Lalruanga dawibur ang tak mai chu lek chhuakin Chhuana- chu a pe a, 

"He thil tui hi inla, tichuan i harh sawt mai ang." a ti leh a.

" Ka lawm e, engtin maw ka koh dawn che," a thil pek chu a lo la a, a in nghal ta vek a.

Nula chuan," Rosangpuii ka nia, Rosangpui ti pawhin min ko a, Sangpui," tih pawhin, i duh zawk zawk a ni mai e." a lo ti a.

" Aw e, hming mawi tak a ni, ka ṭhian hming nen pawh a in ang alawm," Chhuana chuan ti a.

Chutia aṭawng lai chu a tâwp deuh chut a, a kut lehlamin a pum a dawm deuh vang vang a,

"Ka thil in kha a ni ang chu maw, chuan nichina ka zawhna che kha? helai hmunah hian engtia awm nge ka nih, engchen nge ka awm dawn," a ti zui leh a.

Nula chuan," I thil in kha a rawn thawk ṭan anih hmel, i na leh hliam te kha kha thil khan a ti dam hma dawn a ni, Nikhawhre lova i awm lai khan helai hmunah hian ka hruai che a, i taksa hliam te a dam a, nangman i inhuam hunah i ṭhiante kiangah ka thlah leh dawn che nia," a ti ta a.

Chumi hnu chuan eng emaw chen chu an han ngawi dûn deuh vang vang a, Rosangpuii- lah chu dam dup in ṭawng mah sela a chet dân leh eng emaw ah tlem chuan zahna deuh chu anei deuh hian a hriat a, chutiang bawkin Chhuansanga chu  pasaltha leh ramvachal mah ni se, ala naupang in a kianga Vanchung nula hmelṭha leh sawisel bo hmeichhia a awm tlat avâng chuan a aw chhuak reng reng pawh chu ngaihtuah lawk fê a sawichhuak ni mai awm hian alang a. 

Engemaw chen chutianga an ngawih reng hnu chuan a hmeichhia zâwk chu a rawn ṭawng chhuak hmasa leh a, " I thian te pawh in an ngaihtuah tawh khawp ang che, i tello chuan i pa hmel an hmu ngam hauh lo ang, mahsela ramchhuak an hlawhtling a ni mai a, Sa lah phurh zawh loh an nei bawk si a." a ti a.

 Chhuana- chuan zawite hian, " Ni e, min ngaihtuah viau maithei a ni, ka... " a ti zuau a, a ṭawng chu a tawp leh ta daih a.

"Hei khawfing pawh a chat dawn ruai tawh a, ka kal tawh mai ang e."  Rosangpuii chuan a lo ti a, a sawi zawh rual chuan a tho nghal deuh vut a. Chutah chuan Chhuana- chuan zah pawh dawn zo lovin rang tak hian akut ah chuan a man sak a, zam aw khur dar dar chung hian,

" Engtik ah nge i rawn kal leh ang, Van chungah hian khua a thim ve tho ṭhîn em ni?" a ti deuh hâ a.

Kal mai tum a ding chung hian, " Ka nu leh pa te, ka unau te, ka chhûng te hnenah i chanchin hi ka sawi ve angai alawm, ka rawn kîr leh vat ang, lo mangang suh," a ti a.

Chhuana bawk chuan, "Nichin khân khawfing chah chungchang te i sawi a...."

A thusawi chu lo pawtchat in, " Helai hmun hi chu Ni hnuaia chêng mihringte anga hunbi, Zing leh Zan hun hian a ti buai ve lo a, Zan hun a awm ve lo, i hun hriatthiam theih nan a kha thu kha lo chhep ka ni zâwk e, lei mihring te hunbi," tiin felfai takin a sawifiah ta a.

Chhuana chu a zah hmel angreng hle mai, a lo sawichhuak ta rêng rêng kha a inchhîr hnuhnawh hle a, mahsela lawmna tak chu a nei ve tho mai.

"Ka lo kîr leh vat dawn nia, lo hahdam rawh khai," Rosangpuii chuan a ti a, a hnunga a thla lianpui chu a ti che deuh hluau hluau a, muangchangin chulai hmun ata chu a kalchhuak ta a.

Lei hrûlah chuan chhûm leivâk an zâm chiai a, phaitual hnim hring nalh tak tak te chu an khuh bo zo teuh kher mai.

Chhuansanga- awmna chu pûk lian tak hi a ni a, a chu pûk pawnlam lung bang kotlãngah te chuan lungsam leh hrui zâm chi an zâm chiai a.

Puk pawnlam chu phaizawl deuh reuh, phaitual hnim hring tawi te te in a khat vek a.

Tin, Lungpui lian tak tak, Chhura rual awm tak tak hi an ther fur hlawm bawk a, chûng lungpui ah te chuan lung sam an ṭo nasa hlawm hle mai.

Chulai hmun chhim lam hla vak lo ah hian ngaw hmun zau tak mai hi a awm a, chulaia thingte pawh chu ṭuan leh mang ata tawh niawm tak hian an upat hmel hlawm kher mai.

Ngaw chung lam thing ler te chu hmuh theih loh hian chhûm in a bawh chiai reng a.

Van dumpawl rêng rêng alang lo, chunglam chu chhum var thianghlim tak hian an khat vek mai bawk a.

Chutia Puk aṭanga Rosangpuii chhuak ta chu pûk kawt ah chuan a ding a, a hnung a athla chu tu pharh in boruak ah chuan a thlâwk chhuak ta a.

Ngaw chung chhûm zîngah chuan chak tak a thlâwk lût in ngaw piah lam ah a thlâwk ta daih a. Chu ngaw piah lamah chuan Khaw ropui tak mai hi a lo awm reng a, chu chu Vanchung khua chu a ni.

In pakhat nalh leh ropui deuh kawt ah hian Rosangpuii chu a ṭum a, inchhung lamah a lut zui nghal a.

"Rosangpui, engkim i pa in a hre vek tawh, i pa bulah kal nghal rawh" a nu chuan a lo ti a.

A nu pawh chu amah ang tho a kawr var ha hi a ni a, amah ang bawk a hmelṭha leh vun nalh a ni ve tho a, mahsela thlâ erawh a nei ve lo.

" Ka pa hnenah chuan i sawi lo emni, nangpawhin a chungchangte chu i hriat vek kha," Rosangpuii chuan lungawi loh hmel deuh hian a lo ti let ve a.

Tichuan apa awmna lam pan chuan an kal ta a.

A pa awmna chu Lal rorelna hmun ang deuh hi a lo ni a, Thing ṭhutthleng nalh tak mai ah hian a lo ṭhu a, a ṭhutna hmun chu chhuat zâwl aṭanga dawhsan, tawng hnih vel lai a sângah a ni a.

Rosangpuii te nufa a hmuh rual chuan ring tak hian a lo au a.

" Engthu nge sawi tûr i nei, nang van mi hian lei mihring thithei mai maw i lo buaipui a," a lo ti a.

Rosangpuii chuan hlau duh bîk lovin,

"Ka pa, Mihring chî chauh a ni hleinem, i chipeng ami a ni asin," tiin a chhâng lêt a.

A pa chuan," Sawi fiah rawh," a ti bung nghut a.

A nu a melh zawk a, chutah apa lam hawi chuan,

"Chhuansanga hi i chî Sichangneii thlah te zîng ami, Van leh lei mi chî aṭanga siam a ni,..."

A pa chuan a thusawi laklawh lai chu lo pawt chat in,

" Chutiang te i sawi, Lei mi dawithiam Lalruanga'n a ka chipui Vanhrika a tihhlum thu kha ngaizam tûrin min duh em ni," a ti vîn leh ta khur khur a.

Rosangpuii bawk chuan," Ka pa, Ka hria, engkim ka hria, Vanhrika khâ tihhlum a ni a, mahsela khami thu ah khân Lalruanga kha a dik zâwk asin, a tuikhuah a tih nut sak ṭhin vâng anih kha, nangpawhin ti tawh lo tûrin vawi engzat nge i hrilh tawh kha? mahsela i thusawi a ngaithla duh lo a, a tuhrah a seng ta anih kha," a ti ve leh ta zel a.

A pa chuan a chhâng lêt lawk lo, a ngawi vûng vûng a, chutih lai chuan Rosangpuii nu kha a lo ṭawngchhuak ve a,

"Ka hmangaih, i fanu thusawi kha thudik tak chu a ni, a mipa hmangaih hi Lei mihring chî chauh pawh a ni lo a, chu lo ah kan chipui te'n he thil hi vawi tam tak an lo tawng tawh a, chuvangin Khuanu ruat dân pawh a ni maithei asin.

Lasiri- unau bâkah Aithangveli te, Tumchhingi te, Sichangneii te pawh in he thil hi an lo pal ve tawh asin, chutiang chu thil awmzia a ni a, Tin, i fanu buaipui lah hi mihring zîngah pawh hleitling leh pasalṭha huaisen a ni a, a ramchhuak te pawh Lasi leh Khuavang nula te'n an zâwl tumin an veh ṭhîn asin." a lo ti ve a.

Chutah an pa chu a ngawi vung vung a, rei tak an ni nufa a melh tawn zak zak hnu chuan,

"Aw le, engpawhnisela, in duh ang chuan ni rawh se, mahsela ka fanu, nakin a i thinlung natna leh i hrehawmna tûr a ni ang tih hi ka hlauh ber a ni tih hi hria la ka duh, i nu thusawi te pawh kha thudik vek an ni a  mahsela inhmangaihna ah hian hlimna chauh hi a awm lo, thinlung natna nasa tak tak leh hrehawmna te pawh a awm tel ve tih hi theihnghilh ngai lo ang che,"  a ti ve ta a.

" Ka pa, i hnenah ka lo hruai dawn em?" ti a a zawh chuan a pa erawh chuan,

" A la hun rih lo e, amah chu ka hria alawm, a rang thei ang ber a lei lam a i hruai angai ang, a ṭhian te'n an zawng reng tih hria la, mahni hma sial lutuk tûr a ni ngai lo e," a ti a.

Rosangpuii chuan hlim takin a nu leh pa chu a nuih a, a thla a zâr a, chulai hmun chu a thlawh chhuahsan leh ta a.

Chhuansanga awmna pûkah chuan Rosangpuii chu a kal leh a, chulai hmunah chuan hlim takin an inkawm a, puk pawnlam ah te chuan chhuakin an pahnih chuan hmun tam tak an fang dun a.

Rosangpuii chu lungpui chungah a ṭhu thluang diai a, a mal ah chuan Chhuansanga- chuan a lu nghat in Rosangpuii chuan a zai mawi tak chuan a âwi mu ta ṭhîn a.

Chutiang chuan Kar engemaw zah chu an pahnih chuan hun hmang dûnin an in hmangaihna chu an chhêm alh a, Chhuansanga pawh chuan Rosangpuii kianga awm chu nuam atiin, a hmelṭhatna leh zaidamna, a mizia nû tak mai te chuan a zêm buai zo ta.

Lei lam rêng a ngaihtuah chang ta lo a, ani Rosangpuii pawh chuan Chhuansanga lo chu thildang a ngaihtuah thei bîk lo.

Chutiang chuan an awm chatuan mai dawn a alan tâk avângin Rosangpuii nu leh pa te pawh chu an awmna ah chuan an rawn kal ta hial a.

Tichuan hreh tak chungin lei lamah Rosangpuii chuan Chhuansanga chu a hruai thla ta a.

Rosangpuii chuan a thlâ zâr in Chhuansanga- chu a chawi a, an awmna puk piah a lungpui awm ṭeuhna lamah chuan a thlawhpui a. An va thlen chuan clung lianpui pui zînga pakhat chu a sîr hi a lo kaw rul mai a.

"He lung kua, pûk ang deuh hi anih hi lei panna chu," Rosangpuii chuan a ti a, 

Chu lung sai pum thum ang vel a lian pang a hlam sâwm vêl bial a kua awm, chhûm zâm chiai ina a bawh lûk mai ah chuan an lût ta a.

Chutia an lut ta chu chhum hlawm zîngah hian an kal a ni ber mai, a paw chûk a, an kal hla telh telh a a êng telh telh a.

Rei lo deuh hnu ah chuan ngaw chhûng hi an chuang chhuak hlawl mai a.

Chhuansanga- chuan mak a tih hmel kher mai, an kalna hnu lam chu an en a, mahse hmuh tûr a awm lo.

Lung bang, hrui zâm ina a bawh khah tlat mai aṭang chuan an chhuak ni maiin a hria a.

An awmna lai ngaw hnuai chu chhûm lei vak in a bawh chiai a, mahsela an reh tial tial a.

Mitkhap kâr lek an kal nimaiin alang a, Van chung ah chuan khua a vâr ut a, mahsela lei ah erawh chuan zân hun a lo ni reng mai chu Chhuansanga chuan mak a ti kher mai.

Amaherawh chu Arkaiden zan anih avângin aimitthlawn ang êm a thim chu a ni lo a, unau hmel hai ang vel in a éng deuh riai a.

Rosangpuii chuan Chhuansanga chu akai a, ngaw hnuaiah chuan an kal zel a. Tuibur hmuamda emaw vel an kal hnu chuan meikhu rim te pawh a nam ta chiai chiai a.

"I ṭhiante kiang chu kan lo thleng ta e," Ngui tak hian Rosangpuii chuan a ti chuai raih a.

Chhansanga chu a'n hawi vel a, an piah deuh lawk ah chuan meipui a in chhep hluah tih a hmu ve ta a.

"Engtik ah nge kan inhmuh leh theih ang," zawi sap hian a ti a.

Rosangpuii chuan," Ka hre lo le, min hmu leh duh te anih ngai chuan kan la inhmu leh ngei ngei ang tih ka tiam a che," a lo ti a. Chhuansanga chuan, " Ka ṭhiante kiangah kîr leh in kan khua ah haw leh mah ila, i tel lo chuan hlimni ka nei tawh ngai lovang, chuvang chuan kan inhmuh leh theihna tûr hmun min hrilh rawh," a ti ve thung a.

Ani chuan," He ngaw hnuaiah chauh lo hi chuan inhmuhna hmun tûr hi a awm lo tluk a ni a, mihring anga lei a rawn chen hi kan tân a rem chiah tawh lo a ni, chung chu i thlahtu te thil lo tawn tawh vâng a ni." a ti a.

"Engpawh nisela, ka nu leh pa te hnenah kan chanchin hi ka sawi dawn e, an remtih leh remtih loh chu thudang lo nisela, helai hmunah hian ka rawn kîr leh ang," Chhuansanga chuan a ti a.

Rosangpuii chuan," Aw le, i duh ang chuan ni rawh se, mahsela tunah chuan i chipui te hnenah kîr tawh rawh, i mî te'n an mamawh che," a ti a.

Chhuansanga chal ah chuan dîm tak hian a fawh sak a, zawi sap hian, " Ka hmangaih che a, ka hmangaih reng fovang che," a ti a.

"Keipawn ka hmangaih che, ka thlarau vin rih mual liam pawh nisela ka hmangaihna che hi a tawp ngai lovang." Chhuansanga chuan a ti let ve a.

Rosangpuii chu tlem inna tawlh hla hret a, mawi tak a nuih seih pah hian," Dam takin..." tiin a phun sep a.

A thla chu zâr in boruak ah a thlâwk kâng a, ngaw hmun chhah tak chu a thlawh chhuahsan ta a.